تفسیر امیرالمؤمنینتفسیر حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) از جمله اولین تفاسیر و از املای حضرت در قرن اول تألیف شده است. ۱ - تفسیر در بیان علماء(تفسیر ستین نوعا من انواع علوم القرآن)، از املای حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (علیه‌السّلام) (۱۳رجب ۲۳ پ ه ـ ۲۱ رمضان ۴۰ ق) [۱]
جعفری، محمدمهدی، دایرة المعارف تشیع، ج۲، ص۳۳۴.
علامه محمدباقر مجلسی در بحارالانوار و سید حسن صدر در تأسیس الشیعة و سید محسن امین در اعیان الشیعه می‌نویسند تـفسیر امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) کتابی است که حضرت (علیه‌السّلام) شصت نوع از انواع علوم قرآن کریم را در آن تفسیر و از برای هر نوع از انواع علوم قرآن مجید مثالی را یاد فرموده‌اند که مختص به همان نوع از علم است. این تفسیر سند و منبع اصلی برای کسانی است که در انواع علوم قرآن تالیف و تصنیف نموده‌اند.۲ - طریق روایت تفسیرعـلامـه مـجلسی در بحارالانوار تمامی این تفسیر را به نقل از ابی عبدالله بن محمد بن ابراهیم بن جـعـفر نعمانی و نعمانی از حافظ بن عقده به سند متصل به حضرت امام جعفر الصادق (علیه‌السّلام) نقل و روایت کرده است. ۳ - وضعیت تفسیرایـن تـفـسـیـر تا عصر حاضر محفوظ مانده است و در مجلد ۱۹ بحارالانوار به چاپ رسیده است و نسخه‌های خطی آن متعدد است. سـید محسن امین عاملی پس از ذکر طریق روایت این تفسیر به واسطه استادش شیخ محمد طه نجف تمامی تفسیر حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (علیه‌السّلام) را ذکر نموده و چاپ کرده است. [۲]
امین، سیدمحسن، اعیان الشیعه، ص۹۱.
[۳]
جعفری، محمدمهدی، دایرة المعارف تشیع، ص۳۳۲.
[۵]
صدر، سیدحسن، تـاسـیـس الـشـیعة لعلوم الاسلام، ص۳۱۶.
[۶]
سیوطی، عبدالرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ترجمه فارسی، ج۲، ص۵۸۹.
[۸]
صدر، سیدحسن، الـشـیعة و فنون الاسلام، ۴۹.
[۹]
شفیعی، محمد، مفسران شیعه، ص۶۱.
کنز العرفان فی تفسیر القرآن (خطی)؛ بحر العرفان و معدن الایمان (خطی).۴ - منابع تحقیقبرای تحقیق بیشتر می توانید بدین منابع رجوع کنید :دایرة المعارف تشیع [۱۰]
مرکز دائرة المعارف اسلامی، دایرة المعارف تشیع، ج۲، ص۳۳۴.
؛ اعیان الشیعه [۱۱]
امین، سید محسن، اعیان الشیعة، ج۱، ص۸۸.
؛ تاسیس الشیعه [۱۲]
صدر، سیدحسن، تاسیس الشـیعة لعلوم الاسلام، ص۳۱۶.
؛ الاتقات فی علوم القرآن [۱۳]
سیوطی، عبدالرحمن، الاتقان فی علوم القرآن، ترجمه فارسی، ج۲، ص۵۸۹.
؛ الذریعه [۱۴]
آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعةالی تصانیف الشیعه، ج۲، ص۲۳۳.
؛ الشیعه و فنون الاسلام [۱۵]
صدر، سیدحسن، الـشـیعة و فنون الاسلام، ص۴۹.
؛ مفسران شیعه [۱۶]
شفیعی، محمد، مفسران شیعه، ص۶۱.
؛ کنزالعرفان؛ بحر العرفان.۵ - پانویس
۶ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تفسیر امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۲/۲۸. |